VPN hay mạng riêng ảo là khái niệm không hề xa lạ với những ai học Công nghệ thông tin. Đặc biệt là thuộc ngành An ninh mang. Tuy nhiên, kể từ Luật An ninh mạng 2018 được ban hành thì càng có nhiều người quan tâm và tìm hiểu thêm về mạng VPN là gì? Các giao thức hoạt động ra sao?
Bài viết này, CMC Distribution sẽ làm rõ khái niệm mạng riêng ảo VPN. Đồng thời hướng dẫn các bạn cách áp dụng nó hiệu quả trong cuộc sống.
VPN là gì?
VPN là cụm từ viết tắt của Virtual Private Network (hay mạng riêng ảo). Nó cho phép người dùng thiết lập mạng riêng ảo khác với một mạng Internet bạn đang sử dụng. Cụ thể, bạn sẽ có thể truy cập những website bị hạn chế truy cập về mặt không gian địa lý.
CMC Distribution sẽ giải nghĩa rõ hơn như sau. Mỗi khi bạn truy cập Internet thì đều mang một kết nối trung gian. Khi bạn không sử dụng VPN hay mạng riêng ảo thì nó sẽ tự động kết nối thông qua một Secure Proxy. Và bạn có thể truy cập hay không là phụ thuộc vào giới hạn của Secure Proxy này.
Và nếu bạn sử dụng VPN hay một mạng riêng ảo thì giới hạn truy cập bị xóa bỏ. Và bạn có thể truy cập website như bình thường. Cho dù vị trí của bạn hạn chế điều đó để bảo vệ bạn. Mỗi loại VPN thì sẽ có độ bảo mật khác nhau.
Các cơ quan chính phủ, giáo dục hoặc doanh nghiệp lớn thường tự thiết đặt cho mình một mạng riêng ảo để cho phép người dùng từ ngoài vùng địa lý cho thể truy cập. Đồng thời, đảm bảo một kết nối mạng an toàn và tránh bị kiểm duyệt Internet.
Cách hoạt động của VPN?
Khi bạn kết nối thiết bị của mình (laptop, máy tính bảng hay điện thoại) tới VPN thì thiết bị đó cũng trở thành một kết nối giống VPN. Cụ thể, tất cả những truy cập website đều thông qua mạng VPN bạn sử dụng.
Và chính vì thiết bị của bạn hoạt động thông qua mạng riêng ảo này, nên bạn sẽ nhận được quyền truy cập theo mạng riêng ảo đó. Bởi khi bạn sử dụng VPN, thì kiểm duyệt mạng sẽ hiểu rằng, bạn đang hiện diện ở vị trí của VPN. Và dù cho bị giới hạn về vùng địa lý thì bạn vẫn có thể truy cập được.
Nhiều người ví VPN giống như một lớp mặt nạ trên mạng. Tuy nhiên, chính xác nhất thì nó là “cửa sau” để các bạn có thể truy cập website bạn muốn. Tuy nhiên, có an toàn hay không thì phải phụ thuộc vào VPN mà bạn sử dụng. Thông thường thì nó sẽ tiềm ẩn những mối nguy hại.
Lợi ích của Mạng riêng ảo? Công dụng của VPN là gì?
Dù cho mạng riêng ảo là một loại “cửa sau” có thể tiềm ẩn những nguy cơ. Tuy nhiên, nó thật sự đem lại nhiều lợi ích và ứng dụng thực tế. Trong đó, có những ứng dụng mà bạn khó lòng bỏ qua.
Truy cập vào mạng của doanh nghiệp Business Network
Những doanh nhân thành đạt thường có mạng lưới kinh doanh của riêng mình. Họ có thể dễ dàng truy cập tất cả tài nguyên trên mạng cục bộ thông qua mạng VPN. Bất kể khi đang ở nước ngoài, đi trên đường hay đi du lịch,…
Những nguồn lực trong mạng nội bộ không nhất thiết phải tiếp xúc trực tiếp với Internet giúp bảo mật tốt hơn.
Truy cập kết nối mạng của gia đình Home Network
Nếu muốn, bạn có thiết lập một VPN của riêng mình để truy cập Internet khi không ở nhà. VNP sẽ giúp bạn có thể truy cập hệ thống Windows từ xa thông qua Internet. Bạn sẽ sử dụng các loại tệp tin chỉ chia sẻ trong nội bộ hay chơi game online như đang ở cùng trong một mạng LAN.
Thực hiện chế độ duyệt web ẩn danh
Bạn phải hiểu một điều, các loại kết nối Internet miễn phí như Wifi công cộng thường có tính bảo mật kém. Nên khi bạn truy cập những trang web không có giao thức https thì những dữ liệu bạn trao đổi hay gửi đi rất thiếu an toàn và dễ bị lộ.
Nhưng dữ liệu trao đổi ở đây có thể tài liệu quan trọng mà bạn tải về thiết bị hoặc tài khoản/ mật khẩu bạn đăng nhập.
Và nếu như bạn muốn ẩn đi hoạt động duyệt web của mình cùng như tăng tính bảo mật thì bạn có thể sử dụng VPN. Tất cả các thông tin truyền đi đều được mã hóa. Nếu không phải là những ông lớn như Google thì rất khó để lần ra được.
Truy cập website bị chặn hoặc giới hạn địa lý
Như ở đầu bài, thì một trong những ứng dụng phổ biến của VPN là nó có thể giúp bạn truy cập những website bị chặn. Và tất nhiên, một yếu tố quan trọng là vị trí địa lý của mạng ảo phải truy cập được website đó.
Chỉ cần có thiết đặt chuẩn và sử dụng đúng VPN thì bạn có thể tránh được kiểm duyệt từ Internet hay vượt được tường lửa.
Tăng tốc độ tải các loại tập tin
Trong một trường hợp khi bạn tải một tệp tin sẽ bị giới hạn tốc độ rất nhiều. Nguyên nhân có thể là do cơ chế bảo mật rườm rà và rắc rối mà bạn sử dụng.
Và khi bạn sử dụng mạng ảo riêng của mình thì tải BitTorrent trên VPN chắc chắn sẽ tăng tốc độ tải file lên rất nhiều.
Các giao thức thường dùng trong VPN là gì
Những ứng dụng/ phần mềm/ dịch vụ VPN đều sở hữu tính tiện lợi, tính hiệu quả và tính bảo mật. Nếu bạn lo sợ về độ bảo mật thì nhất định phải chú ý đến giao thức được hỗ trợ của dịch vụ VPN đó.
Các giao thức nào càng được sử dụng rộng rãi, thoải mái và dễ dàng đều rất đáng lo ngại. Tuy nhiên, cũng không thể đánh đồng khi một số giao thức của VPN lại có khả năng bảo mật tiên tiến. Và một trong những giao thức tốt nhất hiện nay là OpenVPN và IKEv2.
Tầm quan trọng của các giao thức đối với mạng ảo
Phần này, CMC sẽ đi sâu vào bản chất của VPN. Các bạn có hiểu rằng mạng ảo riêng là tập hợp nhiều giao thức. Môi giao thức sẽ có một chức năng giải quyết một vấn đề riêng. Và những vấn đề mà mọi VPN đều phải giải quyết được là:
Mã hóa dữ liệu. Tất cả những thông tin, yêu cầu truy cập của bạn phải được mã hóa. Cụ thể, hệ thống VPN sẽ đóng gói những dữ liệu (packet) qua lại theo một định dàng mà máy khách lẫn máy chủ đều không hiểu. Điều này bảo vệ và đảm bảo tính riêng tư của dữ liệu.
Tunnelling hay kỹ thuật truyền dữ liệu vượt mạng với nhiều giao thức khác nhau. Đây là một chức năng căn bản nhất của mọi dịch vụ VPN. Dữ liệu mã hóa đóng gói (packet) sẽ được chuyển từ điểm này đến điểm khác mà không có dấu vết.
Xác thực. Khi truyền dữ liệu, VPN cũng phải có dữ liệu xác nhận danh dính máy khách. Điều này đảm bảo dữ liệu đã được truyền đến đúng nơi.
Quản lý phiên. Chức năng này sẽ duy trì khả năng truyền dữ liệu, đồng thời giảm thời gian xác nhận máy khách. Đây là một trong những yếu tố quyết định tốc độ VPN.
Nói chung, dịch vụ VPN là một gói chức năng bao gồm: mã hóa, truyền, xác nhận và quản lý phiên. Hầu như bất cứ chức năng nào cũng có thể xuất hiện những lỗ hổng bảo mật. Độ mạnh yếu trong bảo mật của VPN phụ thuộc vào số lượng giao thức cùng sự phối hợp của chúng.
Những loại giao thức phổ biến
Một số loại giao thức yếu như: Point-To-Point Tunneling Protocol (PPTP), IP security (IPSec), L2TP, Secure Sockets Layer (SSL) và Transport Layer Security (TLS)
Những giao thức có bảo mật tốt hơn: IKEv2 (Internet Key Exchange), SSTP (Secure Socket Tunneling Protocol), OpenVPN, SoftEther (Software Ethernet).
Ưu điểm, nhược điểm của VPN
Các ưu điểm của mạng ảo riêng
- Lưu lượng truy cập cá nhân của bạn luôn được mã hóa và truyền an toàn trên Internet. Điều này sẽ hạn chế và giúp bạn tránh gặp được những đe dọa trên Internet.
- VPN là một lợp phòng hộ khi gây khó khăn và cản trở tin tặc truy cập dữ liệu kinh doanh.
- Đảm bảo an toàn khi sử dụng Wifi công cộng hay các loại kết nối Internet thiếu bảo mật.
- Giúp bạn hoàn toàn ẩn danh khi truy cập Internet hay xem phim online giải trí.
- Khá dễ dàng sử dụng và cấu hình đối với các loại VPN phổ thông.
Nhược điểm tồn tại khi sử dụng VPN là gì?
- Rất nhiều website đã ngày càng cảnh giác hơn với VPN và có hạn chế truy cập đối với loại kết nối này.
- Mạng ảo riêng mang khá nhiều tai tiếng xấu vì được dùng để lừa đảo hay các mục đích phi pháp.
- Các loại VPN miễn phí có độ bảo mật và tính an toàn khá kém, đồng thời được nhiều người sử dụng rộng rãi.
- Chi phí các dịch vụ VPN có đầy đủ các chức năng và cấu hình mạnh có chi phí hàng tháng không rẻ.
Cùng khám phá thêm: CAE là gì? Khám phá những ứng dụng của CAE trong kỹ thuật
Hy vọng qua bài viết này, CMC Distribution đã giúp các bạn hiểu được VPN là gì. Đồng thời, hiểu được cơ chế của nó để sử dụng một cách an toàn và bảo mật.
